“Vốn là mạch máu của doanh nghiệp”. Câu nói này chưa bao giờ sai, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế biến động, áp lực xoay dòng tiền để nhập hàng, trả lương nhân sự hay mở rộng quy mô sản xuất luôn đè nặng lên vai các chủ doanh nghiệp.
Tuy nhiên, một thực tế là nhiều chủ doanh nghiệp, đặc biệt là khối SME, vẫn đang loay hoay không biết nên chọn vay vốn kinh doanh theo hình thức nào là tối ưu nhất. Việc chọn sai gói vay không chỉ khiến thủ tục rườm rà, giải ngân chậm trễ mà còn có thể khiến doanh nghiệp gánh chịu mức lãi suất quá cao, làm bào mòn lợi nhuận kinh doanh.
Bài viết này sẽ đi sâu phân tích chi tiết ưu nhược điểm của 4 hình thức vay vốn phổ biến nhất hiện nay, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định tài chính chính xác.
Tại sao doanh nghiệp cần xác định đúng hình thức vay vốn?
Trước khi đi vào chi tiết các gói vay, bạn cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc lựa chọn đúng hình thức tín dụng. Nếu chọn sai, doanh nghiệp sẽ đối mặt với ba rủi ro lớn.
Đầu tiên là vấn đề tối ưu chi phí vốn, bởi mỗi hình thức vay có mức lãi suất khác nhau; việc dùng gói vay ngắn hạn lãi suất cao để đầu tư cho dự án dài hạn như xây nhà xưởng là một sai lầm kinh điển khiến chi phí vốn tăng vọt.
Thứ hai là vấn đề đảm bảo thanh khoản, việc chọn đúng hình thức giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị “đứt gãy dòng tiền” khi đến hạn trả nợ mà tiền hàng chưa kịp về. Cuối cùng là yếu tố bảo toàn tài sản, khi hiểu rõ quy định về thế chấp sẽ giúp bạn tránh được rủi ro mất tài sản tích lũy như nhà đất, xe cộ trong những lúc kinh doanh gặp khó khăn nhất thời.
4 Hình thức vay vốn kinh doanh phổ biến nhất 2025
1. Vay tín chấp doanh nghiệp
Hình thức đầu tiên và cũng rất được quan tâm là vay tín chấp doanh nghiệp, tức là vay vốn mà không cần tài sản đảm bảo. Với hình thức này, ngân hàng sẽ cấp vốn dựa hoàn toàn vào uy tín và “sức khỏe” tài chính của doanh nghiệp thông qua việc thẩm định Báo cáo tài chính (thường là 2 năm gần nhất), dòng tiền về tài khoản ngân hàng và lịch sử tín dụng (CIC) của cả doanh nghiệp lẫn chủ sở hữu.
Điểm mạnh lớn nhất của vay tín chấp là tốc độ giải ngân rất nhanh, chỉ từ 3 đến 5 ngày làm việc do bỏ qua được khâu định giá tài sản phức tạp, đồng thời doanh nghiệp không phải lo lắng về rủi ro mất tài sản đảm bảo. Hình thức này cực kỳ phù hợp với các doanh nghiệp thương mại, dịch vụ hoặc các Start-up công nghệ có dòng tiền tốt nhưng ít tài sản tích lũy.
Tuy nhiên, đổi lại thì lãi suất vay tín chấp thường cao hơn vay thế chấp từ 3-5% do rủi ro tín dụng cao hơn, và hạn mức vay cũng thường bị giới hạn, ví dụ tối đa chỉ khoảng 3-5 tỷ đồng tùy ngân hàng.
2. Vay thế chấp tài sản
Trái ngược với tín chấp là vay thế chấp tài sản, đây là hình thức truyền thống và phổ biến nhất trên thị trường. Doanh nghiệp sẽ dùng các tài sản hữu hình như bất động sản, nhà xưởng, máy móc, phương tiện vận tải hoặc hàng tồn kho để làm vật đảm bảo cho khoản vay. Đặc điểm của hình thức này là hạn mức vay phụ thuộc vào giá trị định giá của tài sản, thường ngân hàng sẽ cho vay khoảng 70-85% giá trị đó.
Ưu điểm vượt trội của vay thế chấp là mức lãi suất thấp nhất trên thị trường cùng thời gian vay dài, có thể kéo dài từ 5, 7 đến 10 năm, giúp giảm đáng kể áp lực trả nợ gốc hàng tháng. Chính vì vậy, nó rất phù hợp cho các nhu cầu vốn lớn và dài hạn như vay mua nhà xưởng hay đầu tư dây chuyền sản xuất.
Dù vậy, doanh nghiệp cần chấp nhận thời gian xử lý hồ sơ lâu hơn, thường mất 7-15 ngày do phải qua các bước định giá, công chứng thế chấp và đăng ký giao dịch bảo đảm, đồng thời luôn tiềm ẩn rủi ro mất tài sản nếu mất khả năng thanh toán.
3. Vay thấu chi tài khoản (Overdraft)
Một giải pháp linh hoạt khác là vay thấu chi tài khoản, được ví như chiếc thẻ tín dụng phiên bản doanh nghiệp, cho phép bạn chi tiêu vượt số tiền thực có trong tài khoản thanh toán. Hình thức này thường được cấp cho nhu cầu vay vốn lưu động ngắn hạn với cơ chế tính lãi rất đặc biệt: ngân hàng chỉ tính lãi trên số tiền thực tế đã chi tiêu vượt mức (số dư âm) và số ngày thực tế sử dụng.
Ví dụ, nếu hạn mức thấu chi là 1 tỷ nhưng bạn chỉ dùng 200 triệu để trả tiền hàng và hoàn trả lại sau 3 ngày, bạn chỉ mất lãi cho đúng 200 triệu trong 3 ngày đó. Sự linh hoạt này biến thấu chi thành khoản dự phòng tuyệt vời cho các khoản chi gấp như thanh toán điện nước, trả lương ngày 30 hay nhập lô hàng giá tốt bất ngờ với thủ tục rút vốn và trả nợ hoàn toàn tự động. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng lãi suất thấu chi thường khá cao nếu duy trì dư nợ trong thời gian dài.
4. Thuê tài chính (Financial Leasing)
Cuối cùng là giải pháp thuê tài chính, hay còn gọi là thuê mua tài sản, một hình thức cấp tín dụng trung và dài hạn rất hay nhưng chưa được nhiều doanh nghiệp tận dụng. Thay vì doanh nghiệp phải vay tiền ngân hàng để tự đi mua một chiếc xe tải, công ty cho thuê tài chính sẽ đứng ra mua chiếc xe đó theo yêu cầu và cho doanh nghiệp thuê lại; kết thúc thời hạn thuê, doanh nghiệp được quyền mua lại tài sản với giá tượng trưng.
Lợi thế lớn nhất ở đây là doanh nghiệp không cần tài sản thế chấp khác vì chính tài sản hình thành từ vốn vay (chiếc xe, máy móc) đã là tài sản đảm bảo. Khoản này cũng thường tách biệt và không ảnh hưởng đến hạn mức tín dụng tại ngân hàng, đồng thời hỗ trợ vay lên tới 90-100% giá trị tài sản, rất phù hợp với doanh nghiệp vận tải, xây dựng cần mua xe container, máy xúc, máy cẩu.
Tuy nhiên, nhược điểm lớn của hình thức này là tổng chi phí sử dụng vốn (bao gồm lãi suất và phí thuê) thường cao hơn so với lãi suất vay ngân hàng thông thường. Hơn nữa, doanh nghiệp sẽ không có quyền sở hữu chính thức tài sản trong suốt thời gian thuê, và mức phạt nếu chấm dứt hợp đồng trước hạn thường rất lớn.
So sánh tổng quan 4 hình thức vay vốn
Để giúp bạn dễ dàng hình dung và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất với mô hình kinh doanh của mình, dưới đây là bảng so sánh chi tiết 4 hình thức trên các tiêu chí quan trọng:
| Tiêu chí | Vay Tín Chấp | Vay Thế Chấp | Vay Thấu Chi | Thuê Tài Chính |
| Tài sản đảm bảo | Không cần tài sản đảm bảo. | Bắt buộc (Bất động sản, Xe, Máy móc…). | Không cần hoặc có (tùy hạn mức). | Chính là tài sản hình thành từ vốn vay. |
| Mục đích sử dụng | Bổ sung vốn lưu động, kinh doanh ngắn hạn. | Đầu tư dài hạn, xây xưởng, mua Tài sản cố định. | Thanh toán gấp, bù đắp thanh khoản tức thì. | Mua sắm phương tiện vận tải, dây chuyền máy móc. |
| Lãi suất | Trung bình – Cao. | Thấp nhất & Ổn định. | Cao (tính theo ngày thực tế sử dụng). | Trung bình (thường cao hơn thế chấp chút ít). |
| Hạn mức vay | Thấp (Dựa trên doanh thu & dòng tiền). | Cao (70-80% giá trị tài sản đảm bảo). | Thấp (Dựa trên dòng tiền về tài khoản). | Rất cao (85-100% giá trị tài sản mua). |
| Thời gian duyệt | Nhanh (3-5 ngày). | Chậm (7-15 ngày do định giá). | Rất nhanh (1 – 3 ngày hoặc Online tức thì. | Tương đối nhanh (3 – 7 ngày làm việc). |
MISA Lending đã kết hợp với Techcombank, mang đến “Gói vay vốn kinh doanh linh hoạt”, tổng hợp nhiều hình thức vay trong 1 để doanh nghiệp dễ dàng lựa chọn và sử dụng theo từng thời điểm, cả vay thế chấp, tín chấp, thấu chi,…
Với hạn mức phá trần thị trường, lên tới 48 tỷ đồng, mà lãi suất vô cùng ưu đãi, chỉ từ 8%/năm, gói vay chắc chắn sẽ mở ra cơ hội kinh doanh quy mô lớn cho doanh nghiệp.
3 Lưu ý vàng để vay vốn thành công
Vay vốn là con dao hai lưỡi, để sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả, chủ doanh nghiệp cần khắc cốt ghi tâm 3 điều sau:
- Thứ nhất: Đọc kỹ các loại phí ẩn và điều khoản phạt Đừng chỉ chăm chăm nhìn vào con số lãi suất ưu đãi những tháng đầu. Hãy hỏi thật kỹ về Phí trả nợ trước hạn (thường dao động 1-3% số tiền trả trước) và Phí phạt quá hạn (thường rất cao, lên tới 150% lãi suất trong hạn). Nhiều doanh nghiệp đã ngã ngửa khi muốn tất toán khoản vay sớm nhưng lại bị phạt một số tiền khổng lồ vì không đọc kỹ hợp đồng.
- Thứ hai: Cân đối tỷ lệ nợ trên dòng tiền thực tế. Hãy tính toán dựa trên dòng tiền ròng hàng tháng chứ không phải lợi nhuận sổ sách. Bạn cần đảm bảo dòng tiền về đủ khả năng chi trả cả gốc và lãi hàng kỳ. Nguyên tắc an toàn là tổng nghĩa vụ trả nợ hàng tháng không nên vượt quá 50-60% dòng tiền ròng của doanh nghiệp để tránh rủi ro mất thanh khoản.
- Thứ ba: Đa dạng hóa kênh huy động vốn. Doanh nghiệp nên xây dựng quan hệ tín dụng tốt với ít nhất 2 ngân hàng. Điều này giúp bạn có phương án dự phòng trong trường hợp một ngân hàng hết hạn mức tín dụng hoặc thay đổi chính sách cho vay đột ngột, đảm bảo hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn.
Đọc thêm: Doanh nghiệp nhỏ và vừa muốn vay vốn thành công nhất định không nên bỏ qua 4 tuyệt chiêu này
Kết luận
Tóm lại, không có hình thức vay vốn nào là tốt nhất, chỉ có hình thức phù hợp nhất với tình hình tài chính và mục đích sử dụng của doanh nghiệp bạn ở thời điểm hiện tại. Nếu cần tiền gấp và ít tài sản, hãy chọn Tín chấp; nếu đầu tư lớn và muốn lãi thấp, hãy chọn Thế chấp; cần linh hoạt thanh toán thì chọn Thấu chi, và mua sắm xe cộ máy móc thì cân nhắc Thuê tài chính. Nếu bạn vẫn đang phân vân chưa biết doanh nghiệp mình phù hợp với gói vay nào để tối ưu chi phí, hãy cân nhắc kỹ lưỡng hoặc tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia.
Nếu bạn cần giải pháp vốn cho doanh nghiệp, tham khảo ngay các gói vay của MISA Lending. Với đa dạng hình thức thế chấp, tín chấp, thấu chi,… đăng ký tư vấn miễn phí ngay!
